07 augustus 2020

Ontslag Bagateldelicten: een klein vergrijp, (on)bestraft?

De Rechtbank Gelderland heeft op 23 juli 2020 een uitspraak gedaan in een spraakmakende zaak. Een Action-medewerker werd op staande voet ontslagen vanwege de diefstal van een plastic tasje met een verkoopwaarde van € 0,03. Onterecht, oordeelde de kantonrechter Arnhem. Action moet circa € 7.000,- aan vergoedingen aan werknemer betalen. Deze uitspraak bevestigt dat een ontslag op staande voet bij bagateldelicten niet zonder risico is.

Wat was hier aan de hand?

Op 20 februari 2020 heeft de werknemer na afloop van zijn dienst een aantal regenponcho’s bij Action gekocht en afgerekend. Daarna heeft de werknemer een plastic tasje gepakt, om daarin de poncho’s mee naar huis te nemen. Dit tasje à € 0,03 heeft hij niet afgerekend. Vervolgens is de werknemer op vakantie gegaan, tot maandag 2 maart 2020. Op 2 maart heeft een gesprek plaatsgevonden met de werknemer. Dit gesprek is geëindigd in een ontslag op staande voet. Action hanteert een zerotolerancebeleid ten aanzien van fraude. De werknemer verzoekt de rechter het ontslag op staande voet te vernietigen.

De rechter overweegt dat de werknemer in strijd heeft gehandeld met het zerotolerancebeleid van Action door het tasje mee te nemen zonder deze te betalen. Daarmee heeft de werknemer een voor Action belangrijke en voor hem duidelijke regel overtreden. Het gaat hier om een zogenaamd bagateldelict; de diefstal van een  zaak van (zeer) geringe waarde. Het meenemen van een plastic tasje is weliswaar niet geoorloofd, maar de kantonrechter is niet van mening dat het hier gaat om diefstal. De werknemer heeft het tasje niet gestolen om zich ermee te verrijken. Het tasje is bijna niets waard en dit is anders dan voorwerpen uit de schappen. En daar is het beleid voor bedoeld.  De persoonlijke omstandigheden van de werknemer werden ook betrokken bij het oordeel van de rechter. De werknemer heeft in dat kader verteld dat hij zijn leven na een periode van werkloosheid dankzij zijn baan bij Action weer op de rit had. Hij zit in de schuldsanering. Door het ontslag is hij opnieuw in de financiële problemen gekomen. De rechter oordeelt dat het ontslag op staande voet hier te ver gaat.

Hoe nu verder?

Er is vaker geprocedeerd over bagateldelicten. Deze zaken gingen bijvoorbeeld over het:

  • eten uit een rvs bak om te testen of het product kip of vis was (geen ontslag);
  • gebruiken van een gratis testverpakking bodylotion (ontslag);
  • meenemen van een pak over de datum Optimel (ontslag);
  • eten klein zakje pinda’s (ontslag);
  • onterecht toepassen personeelskorting van € 1,69 (geen ontslag).

De Action-uitspraak heeft niet tot gevolg dat een werkgever geen ontslag op staande voet meer kan verlenen wanneer een werknemer een product van (zeer) geringe waarde steelt. Diefstal blijft diefstal. Wel bevestigt de uitspraak weer eens dat persoonlijke omstandigheden en de gevolgen van een ontslag op staande voet voor de werknemer zwaar kunnen wegen en zelfs tot het oordeel kunnen leiden dat het ontslag op staande voet niet rechtsgeldig is verleend. Of zulke omstandigheden aanwezig zijn zal steeds per geval moeten worden beoordeeld. Indien deze aanleiding geven tot het oordeel dat het ontslag op staande voet niet rechtsgeldig is verleend, dan moet de werkgever het loon doorbetalen over de periode dat de werknemer niet heeft gewerkt. Indien de werknemer berust in het ontslag op staande voet, dan moet de werkgever naast een transitievergoeding ook een billijke vergoeding betalen. Gelet op deze gevolgen zal een officiële waarschuwing bij een relatief ‘kleine’ misstap mogelijk eerder op zijn plaats zijn. Een werkgever kan de kans op een succesvol ontslag op staande voet bij ook kleine vergrijpen enigszins vergroten door een duidelijk en kenbaar fraudebeleid op te stellen en dit ook strikt na te leven.

Meer weten?

Heeft u hulp nodig bij het opstellen van een fraude- of diefstalbeleid of wilt u uw personeelshandboek eens laten updaten? Bent u benieuwd in welke andere gevallen een ontslag op staande voet kans van slagen heeft?  Neem contact op met Jolanda de Groot (degroot@boontje.nl) en/of Joris de With (dewith@boontje.nl). Dat kan ook telefonisch via 020 – 572 7190. Zij helpen u graag verder.