Geen onderdeel van een categorie HUIS VOOR KLOKKENLUIDERS WORDT GOED GEVONDEN

Op 1 juli 2016 is de Wet Huis voor Klokkenluiders in werking getreden waarmee ook het Huis voor Klokkenluiders is opgericht. Een half jaar na dato is de balans opgemaakt. Uit het eerste jaarsverslag dat op 13 maart 2017 is gepubliceerd blijkt dat tot nu toe ruim 530 werknemers melding hebben gedaan van een (vermoeden van een) misstand. Een verdubbeling van het verwachte aantal meldingen, maar naar verwachting is sprake van een “boeggolf”, aldus voorzitter Paul Loven. Veel mensen die al langer een misstand aan de kaak wilden stellen, durven nu pas te melden.

Wet Huis voor Klokkenluiders
De Wet Huis voor Klokkenluiders bepaalt de voorwaarden voor het melden van maatschappelijke misstanden en biedt de zogeheten ‘klokkenluiders’ bescherming tegen benadeling, zoals ontslag. Daarnaast verplicht de wet iedere private of (semi)publieke onderneming met meer dan 50 werknemers een interne klokkenluidersregeling te hanteren. Deze klokkenluidersregeling vereist voorafgaande instemming van de ondernemingsraad. Voor meer informatie over de Wet Huis voor Klokkenluiders verwijzen wij naar ons eerdere blog over dit onderwerp.

Huis voor Klokkenluiders
Het Huis voor Klokkenluiders heeft een adviserende rol en onderzoekt meldingen van maatschappelijke misstanden door zogenoemde ‘klokkenluiders’. Voordat een melder naar het Huis voor Klokkenluiders gaat, moet hij eerst intern (bij de werkgever) een melding gedaan hebben. Om dit te faciliteren is het van belang dat een werkgever een zogeheten klokkenluidersregeling heeft. Om als klokkenluider aangemerkt te kunnen worden moet wel sprake zijn van een maatschappelijke misstand, zoals bijvoorbeeld overtreding van een wet of situaties die gevaar op kunnen leveren voor personen, volksgezondheid of het milieu.

Bevindingen
In slechts 15% van de meldingen (70 van de ruim 530 meldingen) ging het daadwerkelijk om een klokkenluiderszaak, dus over een maatschappelijke misstand. De overige meldingen, die veelal arbeidsconflicten en andere meningsverschillen op het werk betroffen, werden door het Huis voor Klokkenluiders doorverwezen naar de juiste instanties.

De helft van de meldingen kwam voort uit het bedrijfsleven, een derde uit overheidsinstellingen en het overige deel uit de semipublieke sector (zoals kinderopvang, woningcorporaties, scholen en openbaarvervoer-bedrijven). In de eerste twee sectoren betroffen de meldingen voornamelijk een vermoeden van fraude, verduistering of diefstal. In de semipublieke sector ging het veelal over het naleven van voorschriften en regels.

Benadeling werknemers
Uit het eerste jaarverslag blijkt dat 75% van de klokkenluiders benadeling ervaart, zoals ontslag of het niet verlengen van het arbeidscontract. Op verzoek van de klokkenluider kan het Huis voor Klokkenluiders onderzoek verrichten naar de benadeling van de klokkenluider zelf. Daarnaast geldt een opzegverbod tot één jaar nadat het Huis voor Klokkenluiders heeft geoordeeld dat een misstand aannemelijk is.

Tot slot
De eerste bevindingen duiden er op dat het Huis voor Klokkenluiders goed wordt gevonden door werknemers. Mocht u vragen hebben over de interne klokkenluidersregeling, het medezeggenschapstraject of de rechtsbescherming van werknemers, dan kunt u contact opnemen met Lilach Zalait en Loes Wevers.