29 september 2016

Geen onderdeel van een categorie Aanpassing Arbowet: bedrijfsarts adviseert als politieagent voortaan over preventie

In de Arbowet wordt vastgelegd dat “de bedrijfsarts adviseert over preventieve maatregelen betreffende het algemeen arbeidsomstandigheden beleid”. De Tweede kamer heeft daarmee op 13 september 2016 ingestemd en het voorstel gaat nu voor behandeling naar de Eerste Kamer. Neemt die de wet aan, dan treedt deze naar verwachting in 2017 in werking.

Doel wijziging

Met de wijziging wordt beoogd de duurzame inzetbaarheid van de beroepsbevolking te verbeteren en beroepsziekten te voorkomen. Volgens FNV betekent de nieuwe aanpak een betere bescherming voor de werknemer. De bedrijfsarts zal immers  de werkgever een preventief advies geven om problemen met bijvoorbeeld werkdruk of lawaai bij de bron aan te pakken. Als de werkgever dit advies negeert, zal de bedrijfsarts de Inspectie SZW inschakelen die de werkgever een boete kan opleggen, aldus FNV. Bovendien zal de werknemer in een procedure sterker staan als blijkt dat de werkgever het advies van de bedrijfsarts niet  opvolgt.

Kritische noot

De vraag is of het zo zal lopen. Op dit moment is de plicht voor de werkgever om te zorgen voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemers (het algemeen arbeidsomstandighedenbeleid) al opgenomen in de Arbowet. De OR heeft instemmingsrecht en de Inspectie SZW ziet erop toe dat dit beleid wordt nageleefd. Zo niet, dan worden  hoge boetes opgelegd. Ook kan de werkgever door de werknemer aansprakelijk worden gesteld door opgelopen (gezondheids-)schade als deze niet voldaan heeft aan zijn zorgplicht.

Met het wetsvoorstel wordt de bedrijfsarts er dus als “politieagent” tussen gezet. Het preventieadvies wordt vast onderdeel van het contract met de bedrijfsarts, inclusief de financiering. Duidelijk wordt echter niet wat de status van het advies zal zijn en aan welke vereisten het advies zal moeten voldoen. Kunnen de werkgever en de werknemer bijvoorbeeld een deskundigenoordeel bij het UWV aanvragen als zij het niet eens zijn met de inhoud van het advies? En is er tijd en geld beschikbaar voor de bedrijfsarts om een zorgvuldig advies af te geven? Duidelijk is dat de bedrijfsarts zijn advies niet slechts kan geven op basis van een spreekuur met de werknemer. Hij zal zich volledig moeten verdiepen in het beleid van de werkgever en de uitvoering daarvan op de werkvloer om zorgvuldig te kunnen adviseren. Te meer nu de bedrijfsarts zich in dit kader moet uitlaten over collectief beleid, in plaats van de individuele situatie van een werknemer. Mocht het advies niet zorgvuldig tot stand komen dan mag het wat mij betreft ook geen waarde hebben in een procedure. De vraag is bovendien of de bedrijfsarts bij het negeren van het advies daadwerkelijk naar de Inspectie SZW stapt. Hiermee wordt immers de relatie met de werkgever (zijn klant die zijn rekeningen betaalt) zwaar onder druk gezet.

Kortom: de vraag is of met deze wijziging daadwerkelijk de duurzame inzetbaarheid van de beroepsbevolking wordt verbeterd en beroepsziekten worden voorkomen. Op dit moment lijkt het alleen maar voor onduidelijkheid te zorgen wat niet wenselijk is voor de werkgever, de werknemer en de bedrijfsarts.

Nog vragen? Neem dan gerust even contact op met Dianne van Moerkerk.